Władysław Łokietek (1260-1333) – od 1267 r. książę brzesko-kujawski, od 1288 r. sieradzki, od 1294 r. łęczycki, od 1320 r. król Polski, inicjator lokacji Lublina na prawie magdeburskim.
Syn Kazimierza z kujawskiej linii Piastów, księcia Kujaw i Łęczycy – oraz Eufrozyny, księżniczki opolsko-raciborskiej. Po śmierci Leszka Czarnego w 1288 roku toczył walki z książętami śląskimi, Henrykiem IV Probusem i Wacławem II czeskim. Pokonany przez tego ostatniego w 1292 r. musiał opuścić Sandomierz, zrzec się wszelkich praw do Małopolski i uznać jego zwierzchnictwo, otrzymując w lenno ziemię sieradzką i dzielnicę kujawską. Wybrany w 1296 r. wbrew testamentowi Przemysła II na tron wielkopolski, przybrał tytuł księcia Królestwa Polskiego i Pomorza, co doprowadziło do walk z Henrykiem III Głogowskim. Ponieważ nie mógł sprostać Wacławowi II i tracił poparcie w kraju, Łokietek został złożony z tronu na zjeździe w Poznaniu w 1300 r., po czym schronił się na Węgry. W latach 1304-1305 przy pomocy oddziałów węgierskich opanował ziemię sandomierską, a po śmierci Wacława II (1305 r.) i Wacława III (1306 r.), odzyskując poparcie społeczne, zajął Kraków i Pomorze Gdańskie. Popierany przez arcybiskupa Jakuba Świnkę, musiał stawić czoło opozycji krakowskiej pod przewodnictwem biskupa Jana Muskaty, co przeszkodziło mu w udzieleniu pomocy Pomorzu Gdańskiemu, opanowanemu w latach 1308-1309 przez Krzyżaków. W Krakowie jeszcze raz wybuchł bunt w 1311 r., tym razem pod wodzą wójta Alberta. W 1314 r. Łokietek opanował Wielkopolskę, korzystając z wybuchu powstania przeciw synom Henryka III głogowskiego. Starania o koronę królewską zostały uwieńczone sukcesem w 1320 r. Ostatnie lata jego panowania upłynęły pod znakiem eskalacji konfliktu polsko-krzyżackiego, co zakończyło się, mimo zwycięstwa pod Płowcami w 1331 r., utratą Kujaw.
Zmarł 2 marca 1332 r. w Krakowie, gdzie został pochowany. Przydomek Łokietek otrzymał ze względu na swój niski wzrost. Pozostawił po sobie następcę tronu – Kazimierza III Wielkiego.
- Dokument lokacyjny Władysława Łokietka dla miasta Lublina z 15 sierpnia 1317 r.
Miejsce i data sporządzenia dokumentu: pod Krakowem, 15 sierpnia 1317 r.
zespół: 35/22/0, Akta miasta Lublina, Dokumenty miasta Lublina, sygn. 1.
Zobacz transkrypcję i tłumaczenie w Lubelskim Archiwum Cyfrowym
- Regestry przywilejów miasta Lublina wydanych przez Władysława Łokietka
Miejsce i data sporządzenia dokumentu: Lublin, 1781 r.
zespół: 35/22/0, Akta miasta Lublina, Księgi miasta Lublina, sygn. 248.
- Mapa Całego Miasta JKMci Lubina z wszystkiemi Ulicami Przedmieściami Jurydykami Klasztorami Kościołami Folwarkami Pałacami Kamienicami Ruderami Domami Chałupami tak zabudowanymi jak pustującymi Placami, Ogrodami Stawami Młynami Sadzawkami Rzekami Rowami oraz z wszelkiemi koło tegoż Miasta Przyległościami (…) w Roku 1780 wydanego (…), a przez mię Stanisława Jana Nepomucena Łąckiego, Trybunału Koronnego Lubelskiego Geometrę przysięgłego Roku 1783 Delineowana.
Miejsce, autor i data sporządzenia kopii mapy: Lublin, Feliks Bieczyński, 1852 r.
Plan papier na płótnie, rękopis, wielobarwny, skala: [1:5000], 123,8×91,2 cm, j. pol., dolna część planu, gdzie umieszczona był legenda i południowy zachód od miasta, uległa zniszczeniu.
zespół: 35/22/0, Akta miasta Lublina, Plan miasta Lublina, sygn. 3.
- Plan miasta Lublina z 1912 r.
Autor: Witold Cholewiński, brak skali, 43,4×64 cm, druk, litografował Adam Jarzyński, wielobarwny, materiał: papier, język opisu treści planu: polski i rosyjski
zespół: 35/22/0, Akta miasta Lublina, Plan miasta Lublina, sygn. 319.
- Fotografie z widokiem na Plac Króla Łokietka, magistrat i fragment ul. Krakowskie Przedmieście
Miejsce i data wykonania fotografii: Lublin, bd
Autor fotografii: nieznany
zespół: 35/633/0, Zbiór fotografii i pocztówek, sygn. 2.
- Plan sytuacyjny kamienic na Rynku w Lublinie i Placu Króla Łokietka
Miejsce i data sporządzenia dokumentu: Lublin, 1935 r.
zespół: 35/22/0, Akta miasta Lublina, 1918-1939, sygn. 3936.
