Zelwerowicz, Aleksander

Aleksander Gustaw Zelwerowicz (1877-1955) – aktor, reżyser, pedagog, dyrektor teatrów.

Urodził się 14 sierpnia 1877 roku w kamienicy przy ul. Rynek 3 w Lublinie. Pochodził z rodziny o tradycjach patriotycznych. Jego ojciec Aleksander – lekarz, brał udział w powstaniu styczniowym, został zesłany na Sybir, po powrocie z zesłania pracował jako komornik sądowy. Po śmierci ojca Zelwerowicz wraz z matką Marią Rozalią z d. Borowskiej przeniósł się do Warszawy. W 1886 r. późniejszy aktor rozpoczął tam naukę w rosyjskim IV Gimnazjum Męskim o profilu klasycznym. Nie udało mu się jednak zdać egzaminów i w 1890 roku musiał opuścić szkołę. W 1896 roku rozpoczął naukę w Szkole Handlowej Ludwika Kronenberga. W tym czasie teatr stawał mu się coraz bardziej bliski. Za jego sceniczny debiut uznaje się udział w przedstawieniu Komedii omyłek Szekspira wystawionym w 1896 roku w warszawskim Cyrku przez zespół Michała Wołowskiego. W 1897 roku podjął naukę w Klasie Dykcji i Deklamacji Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, którą w tym samym roku ukończył. Otrzymał także patent Szkoły Handlowej i wyjechał na studia do Genewy, gdzie przez dwa semestry, studiował literaturę i nauki społeczne. W 1899 r. rozpoczął pracę w teatrze łódzkim i nigdy już nie wrócił na studia.

Przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego występował gościnnie w bardzo wielu miastach Polski, m.in. w Poznaniu, Łodzi, Wilnie, Lublinie. Od 1919 roku należał do Związku Artystów Scen Polskich, był jednym z jego założycieli, członkiem Naczelnej Rady Artystycznej. W 1924 r. został członkiem zasłużonym stowarzyszenia. Zelwerowicz wykreował około 900 ról. Był obdarzony doskonałą pamięcią i aktorską intuicją. Grał barwnie, wyraziście, żywiołowo, z wielką łatwością. Był wyczulony na barwę, rytm i tempo słowa padającego ze sceny. Potrafił skupiać na sobie uwagę widza zarówno w lżejszym, jak i ambitnym repertuarze. Zmarł 18 czerwca 1955 roku w Warszawie.

  • Akt urodzenia Aleksandra Gustawa Zelwerowicza urodzonego 14 sierpnia w 1877 r. w Lublinie, syna Aleksandra i Bronisławy z domu Budzewskiej
    Miejsce i data sporządzenia dokumentu: Lublin, 29 września 1878 r.
    zespół: 35/1859/0, św. Jana, sygn. 61, nr aktu 385/1878 r.

Komentarz: Przy akcie znajduje się adnotacja o zwartym związku małżeńskim w Warszawie


  • Adnotacja dołączona do aktu urodzenia Aleksandra Gustawa Zelwerowicza o zawartym związku małżeńskim z Marią Rozalią Borowską w dniu 1 lutego 1951 r. w Warszawie
    Miejsce i data sporządzenia dokumentu: Lublin, 9 października 1953 r.
    zespół: 35/1859/0, św. Jana, sygn. 61, nr aktu 385/1878 r.

BIBLIOGRAFIA