Leśmian, Bolesław

Bolesław Leśmian. Źródło: Archiwum Państwowe w Lublinie

Bolesław Leśmian, właściwie Bolesław Lesman (1877-1937) – poeta pochodzenia żydowskiego, tworzący w okresie dwudziestolecia międzywojennego, członek Polskiej Akademii Literatury, współtwórca Teatru Artystycznego w Warszawie.

Syn Józefa Lesmana i Emmy z domu Sunderland. Posiadał wykształcenie prawnicze. Wiele podróżował. W Paryżu poznał i poślubił malarkę – Zofię Chylińską. W 1918 r. objął urząd notariusza w Hrubieszowie, następnie w latach 1922 -1935 r. pracował jako notariusz w Zamościu. Podczas licznych i długich wjazdów w celu utrzymania kontaktów ze środowiskiem artystycznym, pozostawiał prowadzenie kancelarii swoim zastępcom. Brak stałego nadzoru nad prowadzoną kancelarią doprowadził Leśmiana do bankructwa. W 1935 r. poprosił prezesa Sądu Okręgowego w Zamościu o zwolnienie ze sprawowanego stanowiska. Zmarł 5 listopada 1937 w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

Leśmian przeszedł do literatury polskiej jako autor baśni pisanych prozą Klechdy sezamowe, Przygody Sindbada Żeglarza, Klechdy polskie oraz słynnych erotyków (m.in. W malinowym chruśniaku). Przeszedł do historii literatury polskiej jako najbardziej nowatorska i najoryginalniejsza indywidualność twórcza XX w. Twórca nowego typu ballady. Od jego nazwiska pochodzi termin określający specyficzną grupę neologizmów – leśmianizmy. Utrzymywał kontakty z Zenonem Przesmyckim, dzięki któremu rozpoczął współpracę z pismem “Chimera”.


  • Akta osobowe Bolesława Leśmiana
    Miejsce sporządzenia i daty skrajne jednostki: Zamość, 1918-1935
    zespół: 35/870/0, Sąd Apelacyjny w Lublinie [1917] 1918-1939[1940-1951], zdawczo-odbiorczy I, sygn. 156.

  • Protokół posiedzenia Miejskiej Komisji Teatralnej w Lublinie, na której to powyższa komisja wytypowała Bolesława Leśmiana na jej członka, jednakże Leśmian nie przyjął proponowanego mandatu, gdyż nie pojawił się na zebraniu.
    Miejsce i data sporządzenia dokumentu: Lublin, 9 września 1927 r.
    zespół: 35/220, Akta miasta Lublina 1918-1939, sygn. 3935.

  • Wykaz literatów zamieszkałych na terenie województwa lubelskiego, na którym również znajdowało się nazwisko: Lesman Bolesław Rejent – Zamość
    Miejsce i data sporządzenia dokumentu: Lublin,  2 maja 1923 r.
    zespół: 35/403/0, Urząd Wojewódzki Lubelski 1919-1939[1940-1944], Wydział Komunikacyjno-Budowlany, sygn. 3263.

  • Projekt secesyjnej kamienicy w Zamościu, zwanej obecnie Domem Centralnym, położonym pomiędzy ulicami Żeromskiego, Bazyliańską i Kościuszki wzniesionej w latach 1911-1912, w której to na pierwszym piętrze pod nr 13 w okresie 20-lecia międzywojennego mieszkał Bolesław Leśmian wraz z rodziną.
    Miejsce i data sporządzenia dokumentu: Zamość, 1880 r.
    zespół: 35/116/0, Rząd Gubernialny Lubelski 1867-1918, Wydział Budowlany I, sygn. 1910:20.

BIBLIOGRAFIA

  • Bieniaszkiewicz I., Bolesław Leśmian – notariusz i poeta, “Palestra” 1980 nr 7, s. 88
  • Dymmel P. Akta osobowe Bolesława Leśmiana w zbiorach Archiwum Państwowego w Lublinie, “Archiwariusz Zamojski” 2007, s. 53-58
  • Kędziora A., Akta osobowe Bolesława Leśmiana w zbiorach Archiwum Państwowego w Zamościu, “Archiwariusz Zamojski” 2005, s. 7-38
  • Trznadel J., Odrębność Leśmiana, Warszawa 1963
  • Wspomnienia o Leśmianie, pod. red. Z. Jastrzębskiego, Lublin 1966